การเปลี่ยนแปลงต่างๆ ที่เกิดขึ้นในโลกใบนี้ ทำให้เกิดปัญหาเชิงระบบตามมามากมาย ทั้งปัญหาสิ่งแวดล้อม เรื่องภัยพิบัติ ธุรกิจถูก Disrupt เนื่องจากการเข้ามาของเทคโนโลยี
แนวคิด Social Lab หรือ ห้องปฏิบัติการทางสังคมประเทศไทยจึงได้เกิดขึ้น ดร.อุดม หงส์ชาติกุล ผู้ก่อตั้ง Social Lab ประเทศไทย กล่าวว่า ปัญหาเชิงระบบที่เกิดขึ้นนั้นมีความสลับซับซ้อนมาก ขณะที่การแก้ปัญหาส่วนใหญ่จะเป็นการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ ดังนั้น จึงเกิดแนวคิดที่จะพยายามทดลองหาทางออกเพื่อแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นร่วมกัน
ลักษณะที่สำคัญของ Social Lab คือ 1.พยายามจะหาทางแก้ไขปัญหาที่ต้นเหตุ 2.การมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกคนในประเด็นปัญหานั้นๆ 3.ไม่ใช่เป็นเพียงการวางแผน หรือแค่มาร่วมกันคิด 4.ต้องมีการทดลองลงมือปฏิบัติจริงเพื่อแก้ไขปัญหาของผู้ส่วนได้ส่วนเสีย 5.ไม่ได้มีทางออกเดียวในแก้ปัญหา 6.มุ่งเน้นในการสร้างแพลตฟอร์ม สร้างเครือข่าย เพื่อให้การแก้ปัญหานั้นเดินหน้าอย่างต่อเนื่อง
หนึ่งในสิ่งที่ ดร.อุดม พยายามจะขับเคลื่อนในเวลานี้ หรือที่เรียกว่า Imagine Thailand Movement ซึ่งเป็นเรื่องที่ท้าทาย และเป็นปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ที่มีอยู่ในสังคม ก็คือกลุ่มเยาวชนที่เป็นกลุ่มคนสำคัญและจะเป็นอนาคตของประเทศไทย โดยได้เริ่มมาประมาณ 6 เดือนแล้ว ชักชวนผู้คนในสังคม ชวนนักขับเคลื่อนสังคม มาร่วมกันคิดว่าอยากจะเห็นเยาวชนไทย อยากเห็นสังคมไทยเป็นอย่างไร ก็มาทดลองทำงานร่วมกันดู เพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างที่เขาต้องการให้เกิดขึ้น
หลังจากมีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันออกไป สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ หรือ สสส. ก็เห็นความสำคัญในเรื่องนี้ และเข้ามาเป็นผู้สนับสนุนที่สำคัญทำให้เรื่องนี้เคลื่อนต่อไปได้ ขณะที่ ภัทราวดี มีชูธน ศิลปินแห่งชาติ ที่สนใจเรื่องการสร้างการเปลี่ยนแปลง ก็ได้เข้ามาร่วมทดลองที่จะขับเคลื่อนสังคมในการเปลี่ยนแปลงกับเยาวชน โดยได้ไปสร้าง Community Center ในพื้นที่แถวเพชรหึงษ์ ให้เยาวชนที่อาจเคยเดินผิด หลงทางไป ได้มีโอกาสปรับตัว ซึ่งเยาวชนเหล่านั้นก็ได้ลุกขึ้นมาเป็นผู้นำชุมชน และชักชวนเพื่อนๆ ให้เข้าร่วม
นอกจากนี้ ยังมีกลุ่มเยาวชนปลาดาวที่เข้ามาร่วมงาน มีโอกาสแลกเปลี่ยนประสบการณ์ และได้นำศักยภาพของน้องๆ เข้ามาช่วย โดยน้องกลุ่มปลาดาวบอกว่าการเคลื่อน การเปลี่ยนแปลงทางสังคม เรื่องสำคัญคือเรื่องการสื่อสาร น้องๆ อาสาที่จะร่วมสร้างยูทูปเบอร์ขึ้น เราจึงจัดฝึกอบรมให้น้องมาสอนผู้ใหญ่เป็นยูทูปเบอร์ ซึ่งก็มีนักขับเคลื่อนหลายคนมาเรียนรู้ เพราะเมื่อเราทำเรื่องดีๆ เราก็จำเป็นต้องสื่อสารให้สังคมทราบ
ทีมกลุ่มเยาวชนปลาดาวยังนำเสนอการขับเคลื่อน การเปลี่ยนแปลงอื่นๆ อีก ระหว่างนี้กำลังทดลองทำ โดยใช้ชื่อโปรเจกต์สั้นๆ ว่า Change Myself เพราะความจริงแล้วการเปลี่ยนแปลงนั้นต้องเกิดขึ้นจากตัวเอง ทำอย่างไรให้เกิดการเปลี่ยนแปลงนั้น ตอนนี้อยู่ระหว่างการเตรียมเรื่องต่างๆ เหล่านี้
สำหรับหน่วยงานอื่นที่ต้องการเข้ามาร่วมขับเคลื่อนด้วยนั้น ดร.อุดม บอกว่า สามารถเข้าไปติดต่อได้ทางช่องทางเฟซบุ๊ก Imagine Thailand Movement โดยไม่มีเงื่อนไขอะไร การที่เราจะทำเรื่องดีๆ เพื่อเยาวชนไทย ทุกคนเริ่มต้นได้ด้วยตัวเอง อาจจะเริ่มจากสังคมที่เล็กที่สุดคือคนในครอบครัว ส่วนบริษัทห้างร้าน อาจเริ่มจากคนในสังกัด หรือลูกหลานของพนักงาน ซึ่งตนเองยินดีที่จะพูดคุย หรือเข้าไปให้คำแนะนำต่างๆ
Social Lab Thailand ถูกตั้งขึ้นมาในฐานะเป็นบริษัทที่ปรึกษา และได้ให้คำปรึกษาด้านการพัฒนาองค์กร พัฒนาผู้นำเพื่อให้สร้างให้เกิดการเปลี่ยนแปลง เรื่องยุทธศาสตร์ เรื่องกลยุทธ์องค์กร รวมถึงการเปลี่ยนแปลงเชิงระบบ ในฐานะบริษัทที่ปรึกษา สามารถประสานเข้ามาหรือจะให้ตนเองเข้าไปออกแบบสร้างการเรียนรู้ในองค์กรก็ยินดี
การที่หลายองค์กรถูกดิสรัปในขณะนี้ ดร.อุดมให้คำแนะนำว่า 1. เรื่อง Mindset หรือกรอบคิดของผู้นำเป็นเรื่องสำคัญ
“ทุกวันนี้ การเปลี่ยนแปลงนั้นเกิดขึ้นอยู่แล้ว ไม่ว่าเราจะต้องการหรือไม่ต้องการ การเปลี่ยนแปลงมันก็มา เพราะฉะนั้นกรอบคิดจึงเป็นเรื่องสำคัญ เพราะหลายองค์กรโดยเฉพาะองค์กรที่ประสบความสำเร็จมาอย่างยาวนาน ก็จะคุ้นชินกับแนวทางปฏิบัติอย่างที่ทำมา และประสบการณ์ดีๆ จากคนรุ่นเก่าก็เป็นเรื่องสำคัญ แต่กรอบคิดที่จะเปิดรับสิ่งใหม่ๆ พร้อมที่จะเรียนรู้ พร้อมที่จะปรับตัว ก็เป็นเรื่องที่สำคัญ และเป็นเรื่องพื้นฐานที่สำคัญอันดับแรก”
2. เป็นเรื่องยากและซับซ้อน คือวัฒนธรรมองค์กรที่จะเปิดรับและเรียนรู้ ที่จะทดลองสิ่งใหม่ๆ แนวทางใหม่ๆ เพื่อที่จะปรับหรือรับมือ หรือเพื่อสร้างขีดความสามารถทางการแข่งขันเพิ่มเติมมากยิ่งขึ้น ในโอกาสใหม่ๆ ที่เกิดขึ้น ซึ่งความจริงแล้วการเปลี่ยนแปลงนั้นจะมาทั้งโอกาสและความท้าทาย ทำอย่างไรให้เราสามารถที่จะพร้อมรับกับโอกาสนั้นๆ
ธุรกิจหนึ่งที่เราเห็นการเปลี่ยนแปลงใน 2-3 ปีที่ผ่านมาอย่างรุนแรง ก็น่าจะเป็นธุรกิจด้านธนาคาร ซึ่งการเปลี่ยนแปลง
เกิดขึ้นเพราะเทคโนโลยี และพฤติกรรมของผู้บริโภคที่เปลี่ยนแปลงไป ทำให้ธุรกิจใหญ่ๆ ที่มั่นคง และอยู่มาอย่างยาวนาน ต้องปรับตัวขนานใหญ่ ซึ่งตนเองมีโอกาสได้เข้าไปให้คำปรึกษา และร่วมสร้างการเปลี่ยนแปลง เป็นการเตรียมความพร้อมผู้บริหารที่จะรับกับการเปลี่ยนแปลง และนำการเปลี่ยนแปลงให้เกิดขึ้นในองค์กร
ดร.อุดม กล่าวว่า วันที่ 13-15 พ.ย.นี้ จะจัดงานใหญ่ที่โรงแรมบัดดี้ โอเรียนทอล ริเวอร์ไซด์ โดยจะเชิญผู้ที่สร้าง
ความเปลี่ยนแปลง หรือคนที่ขับเคลื่อนทางสังคมมารวมตัวกัน ให้นักขับเคลื่อนทางสังคมเหล่านี้ได้มีพื้นที่ที่จะ
แลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน และเชิญผู้รู้มาให้แนวคิดเรื่องกระบวนการสร้างการเปลี่ยนแปลง ขณะเดียวกันจะเป็นการ
หาโอกาสที่จะทำงานร่วมกัน ที่จะเกิดความร่วมมือในรูปแบบใหม่ๆ ระหว่างนักสร้างการเปลี่ยนแปลง หรือ
นักขับเคลื่อนทางสังคม ที่เดิมอาจทำงานโดยลำพัง อาจลองหาโอกาสที่จะทำงานร่วมกัน เพื่อให้ได้ผลอย่างที่เขา
ต้องการมากยิ่งขึ้น
ซึ่งเรื่องที่จะให้ความรู้ อาทิ เรื่องการสื่อสาร ทุกวันนี้เรามีหลายแพลตฟอร์มมาก ดังนั้นจะใช้เครื่องมือที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์ได้สูงสุดอย่างไร เรื่องการสร้างการเปลี่ยนแปลง ที่เน้นที่จุดแข็ง ทำอย่างไรหาโอกาสจากจุดแข็งที่มีอยู่ และเรื่องสำคัญ คือ การทำงานร่วมกัน หลายคนพูดว่าประเทศไทยแข่งกีฬาเดี่ยวๆ เราเก่ง แต่เป็นทีม เราสู้เขาไม่ได้ คนเก่งเรามีเยอะ แต่ทำอย่างไรจะให้เกิดความร่วมมือได้ ผู้ที่สนใจประสานมาได้ที่เฟซบุ๊ก Imagine Thailand Movement @
